بازرگانی پویاگستر دوغارون

تاریخچه گمرک دوغارون

گمرک دوغارون ( واقع در استان خراسان شهرستان ، شهرستان تایباد) یکی از قدیمی ترین گمرکات در کشور است که بیش از یکصد سال قدمت دارد و در زمینه های صادرات، واردات، ترانزیت و مسافری فعال می باشد. این گمرک در ابتدا در روستای کاریز مستقر بوده و فعالیت آن تا قبل از سال 1300 شمسی شروع شده است . با گسترش شهرستان تایباد  گمرک در این شهر  مشغول فعالیت شده که در محل فعلی ساختمان روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی  واقع در بلوار امام خمینی (ره ) استقرار یافته بوده که کالاها پس از گذراندن تشریفات گمرکی در ساختمان اداری توسط مامور بدرقه به مرز انتقال داده می شد و پس از گذاراندن تشریفات گمرکی در ساختمان اداری توسط مامور بدرقه به مرز انتقال داده می شد و پس از گذراندن امور درب خروج و تشریفات گمرکی مسافری در پاسگاه 17 شهریور واقع در 15 کیلومتری تایباد به خارج از کشور حمل می شده است . در سال 1351 هنگامی که اعتبار پیش بینی شده برای احداث ساختمان اداری و منازل مسکونی اختصاص داده شد، در محل فعلی یعنی  نزدیک خط مرزی افغانستان   ساختمان های اداری و منازل سازمانی  احداث گردید . به دلیل نزدیکی این گمرک با روستای دوغارون به همین نام ( دوغارون) مشهور شد. گمرک دوغارون در آن سالها به دلیل عبور و مرور مسافرین خارجی و توریستها با هدف ایجاد یک گمرک مسافری احداث شد که دارای دو سالن ورودی و خروجی بود. در سال 1363 پس از یک دوره تعطیلی دوباره شروع بکار نمود و این گمرک تا سال 1376 با گسترش فعالیت اقتصادی کشورهای آسیای میانه پس از فروپاشی شوروی سابق  به فعالیت خود ادامه داد. این گمرک پر رونق ترین گمرک استان خراسان بوده و پس از گمرک مشهد تنها گمرک مستقل استان خراسان محسوب می شد. بعد از رونق مرزهای شرقی کشور و بازگشایی مرزهای کشورهای آسیای میانه و استقلال گمرک سرخس ، لطف آباد و باجگیران واردات و صادرات و ترانزیت کالا ها از این مسیرها نیز گسترش یافت ولی  این گمرک علیرغم تاثیر پذیری از این امر  باز هم با حجم فعالیت بالای ترانزیت استان و تقریبا تمام ترانزیت به افغانستان ، فعالترین گمرک استان است.

اهمیت گمرک دوغارون

با توجه به اینکه این گمرک تنها مرز مجاز با افغانستان است ( قبل از بازگشاسس گمرک میلک در  استان سیستان و بلوچستان ) مبادلات مرزی و صدور کالا به افغانستان تنها از این گمرک صورت می گیرد هم اکنون این گمرک در دو بخش تجاری و مسافری روزانه صدها کامیون حامل کالای ترانزیتی ، صادراتی و وارداتی و هزاران مسافر و مهاجر را سرویس مس دهد. بیشترین حجم کار این گمرک در حال حاضر ترانزیت کالا از طریق بندرعباس بوده  و کالهای تجار افغانی و پاکستانی و گاه هندی و دیگر ملل همسایه افغانستان  از طریق کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به  گمرکات بندرعباس ، بندر لنگه و دیگر گمرکات مرزی کشورهای فوق الذکر منتقل و از آنجا به این گمرک ترانزیت می گردد. تقریبا 95 درصد کالاهای وارده به شکل ترانزیت از امارات که به بندرعباس و گمرک شهید رجایی و باهنر انتقال می یابند از این گمرک به کشور افغانستان ارسال می شود و حدود 5 درصد باقی مانده از دیگر گمرکات کشور به گمرک دوغارون وارد می شوند.

شکل ظاهری گمرک دوغارون

گمرک دوغارون با بیش از 23000 مترمربع مساحت و در زمینی با مساحت تقریبا 200000 متر در سال 1352 ساخته شده است. این گمرک دارای بیش از 3000 متر ساختمان بود . که شامل 3 سالن اداری ، ترانزیت و مسافری می باشد مضافا اینکه دارای دو ساختمان تقریبا بلااستفاده در سه طبقه بوده که هم اکنون فقط قسمتی از این بناها به عناوین مختلف استفاده می شود، این ساختمانها شامل ده واحد مسکونی و آپارتمانی بوده و در داخل محوطه بنا شده است. همچنین دارای دو انبار قضایی بمتراژ هزار مترمربع و یک مسجد نوساز و درب خروجی و ورودی به مساحت جمعی حدود 60 مترمربع می باشد این گمرک همچنین دارای 26 واحد  ساختمان پیش ساخته بوده که بیش از 30 سال پیش ساخته شده است و در خارج از گمرک در قسمت جنوبی ورودی گمرک بنا شده است . و نیز تعداد 20 دستگاه ساختمان جدید مسکونی در شهر تایباد واقع در شهرک فاطمیه (ع) بنا شد که جهت رفاه کارمندان در اختیار آنها گذاشته شده است. گمرک دوغارون توسط دیوارهای آجری به متراژی حدود 700 متر محصور و همچنین از حدود 200000 متر سیم خاردار و 2500 متر دیوار بتونی به عنوان حفاظ ساخته شده است. محوطه های گمرک عبارتند از ، یک محوطه در پشت انبار قضایی که برای تخلیه و بارگیری کالاهای ورودی به عنوان بارانداز مورد استفاده قرار می گیرد و یک محوطه در بین ساختمان مسافری و انبار قضایی  و یک محوطه در پشت سالن اداری می باشدکه از محوطه پشت سالن اداری که در مسیر خروج کالای ترانزیتی قرار دارد برای کنترل خروج کامیونهای ترانزیتی استفاده می شود این محوطه تا ابتدای سال جاری خاکی بود که هم اکنون آسفالت شده و یک پارکینگ هم در قسمت جنوبی ابتدای ورود به گمرک جهت اسکان موقت کامیونهای حمل کالا و انجام عملیات ارزیابی احداث شده است. این گمرک در قسمت شمالی یعنی روبروی پارکینگ مذکور دارای یک محوطه وسیع بوده که به درب ورودی سالن مسافری و اداری متصل می شود و باسکول گمرک در آن مستقر می باشد.

ساختار اداری گمرک دوغارون

گمرک دوغارون دارای سه قسمت اداری ، ترانزیت و مسافری می باشد که هر قسمت دارای یک سالن مجزا بوده  کارکنان هر قسمت در آن مشغول فعالیت  می باشند.

الف) قسمت اداری : این قسمت دارای یک سالن می باشدکه در دو طبقه احداث گردیده است در این سالن به ترتیب از طبقه زیرین شامل واحد کامپیوتر ( سایت مرکزی ) دبیرخانه ، ماشین نویسی ، واحد کارپردازی ، واحد امور مالی و حسابداری و واحد صادرات می باشد که در هر قسمت کارمندان مربوطه مشغول به کار هستند در واحد کامپیوتر که سایت مرکزی و سرورهای اصلی و پشتیبان گیری سیستم ترانزیت و آسیکودا مستقر هستند امور مربوط به سیستم های ترانزیت و آسیکودا انجام می گیرد که با روشن شدن سرورها  اول وقت توسط مسوول رایانه و خاموش نمودن آن در پایان وقت اداری کاربرهای مستقر در قسمتهای دیگر می توانند در طول ساعات اداری با متصل شدن به سرورهای مرکزی امور مربوط  به ترانزیت و صادرات و واردات را انجام دهند. در واحد دبیرخانه  اداری و ماشین نویسی امور مربوط به نامه نگاری و ارسال مراسلات اداری انجام می گیرد در این قسمت  نامه ها پس از تایپ به امضای مدیر گمرک رسیده  و در اختیار پست قرار می گیرد. در واحد کارپردازی امورات مربوط به خرید ملزومات اداری  و امین اموال انجام می گیرد . و در واحد امورمالی و ذیحسابی گمرک نیز امور مربوط به اسناد مالی وحقوق کارمندان و دریافتی آنان اعمال می گردد. در دفتر صادرات مسوول صادرات مستقر بوده و با استفاده از سیستم آسیکودا امور مربوط به صادرات و واردات تنظیم  و نظارت می کند. در طبقه دوم به ترتیب از ابتدای ورودی پله ها سالن مربوط به مرکز کنترل دوربینهای مدار بسته و دفتر ریاست حراست گمرک و دفتر اداری حراست ، دفتر کارگزینی و آمار و اتاق رییس گمرک و منشی وی قرار دارند.در قسمت کارگزینی امور مربوط به پرسنلی و مکاتبان و بایگانی پرونده های اداری کارکنان انجام می گیرد.

ب ) قسمت ترانزیت : شامل یک سالن است که به ترتیب در آن دفتر کار پایانه مرزی ، واحد کوتاژو صدور پروانه ، ورود اطلاعات آسیکودا ، واحد احراز هویت ، مسوول سرویس ارزیابی ، محل استقرار ارزیابان ، واحد امور مالی ترانزیت و صدور پروانه صادراتی و واردات ، دفتر درب خروج ، واحد ثبت رایانه ای ترانزیت و دفاتر ثبت درب خروج ، واحد قرنطینه نباتی و بهداشت ، واحد استاندارد ، دفتر معاون فنی گمرک ، دفتر رایانه و ثبت دبیرخانه ای ترانزیت و اتاق مسوول پایانه مرزی در آن قرار دارند.

ج) قسمت مسافری : شامل سالن مجزای ورودی  و خروجی می باشدکه در هر قسمت امور مربوطه به ورود و خروج مسافرین و اتباع خارجی که قصد ورود و یا خروج از کشور را دارند انجام می شود. در این سالن بانک ملی باجه گمرک و سالن اجتماعات و دفاتر ورود و خروج گذرنامه و همچنین دفتر نهاد ریاست جمهوری مستقر می باشند که هر کدام به جهت انجام امور مربوط به ورود و خروج مسافر در این سالن اختصاص یافته اند . در این سالن همچنین ارزیابان مسافری برای ارزیابی کالاهای همراه مسافر حضور دارند.